Spring direct naar de hoofdnavigatie of de inhoud

Vanaf 2012 opende Myanmar zich voor de wereld en werden de eerste stappen gezet op weg naar democratisering. Uit die tijd (2013) stamt ook het eerste Memorandum of Understanding waarin Nederland en Myanmar afspraken maakten over samenwerking op het gebied van integraal waterbeheer. Nederlandse marktpartijen zijn inmiddels in een groot aantal projecten actief.

Tom Kompier, vanuit het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat deltacoördinator voor Myanmar: “We hebben met Myanmar de afspraak om te focussen op die delen van de Ayeyarwaddy-delta waar Myanmar én grootschalig wil investeren in de ontwikkeling van het land én waar de risico’s het grootst zijn dat je met ingrepen in het watersysteem een ‘verkeerde afslag neemt’. Daarom richten we ons allereerst op de regio rond de stad Yangon. Die stad groeit steeds verder de kwetsbare laaggelegen delta van de Ayeyarwaddy-rivier in. En kwetsbaar betekent in Myanmar: nagenoeg onbeschermd. In 2008 trok de orkaan Nargis over dit gebied en dat leidde tot een verschrikkelijke ramp: de schattingen zijn dat er rond de honderdduizend mensen verdronken en nog eens miljoenen mensen raakten alles kwijt.”

Allereerst weten hoe het watersysteem werkt

Een van de uitdagingen in Myanmar is dat er nog veel lacunes zijn in de kennis over het natuurlijke watersysteem in de delta. Dat maakt het ook lastig om direct aan de slag te gaan met grote maatregelen in het watersysteem. Kompier: “Het is cruciaal om eerst inzichtelijk te maken hoe het watersysteem werkt en wat het effect is van een ingreep in een deel van het systeem op de rest van het systeem. Als je dat niet goed doordenkt, neem je misschien een maatregel die heel logisch lijkt, maar wellicht op termijn tot enorme problemen leidt. Als Nederland ondersteunen we daarom het ontwikkelen van een instrumentarium dat helpt de juiste afwegingen te kunnen maken voordat er daadwerkelijk ingrepen plaatsvinden in het watersysteem. In feite doen we daarmee veel en belangrijk voorwerk voor investeringen zoals de aanleg van infrastructuur, sluizen en waterkeringen die bijvoorbeeld door programma’s als Develop2Build, DRIVE, of de Wereldbank worden opgepakt.”

Niche

“Juist door die gerichtheid op het voorwerk vult Nederland echt een niche”, vervolgt Kompier. “Veel landen werken projectgedreven. Wij zetten sterk in op samenhang en het integrale karakter van maatregelen en richten ons ook op de zorg om te komen tot een goede besluitvorming over te nemen maatregelen. Het is veelal heel ingewikkeld om de stap te maken naar een goed projectvoorstel. Vaak is daar geen financiering voor. Partners voor Water is nou precies een programma dat zich daar wél op richt: verstandige dingen doen aan de voorbereidende kant. Dat is echt noodzakelijk om de problematiek die de klimaatverandering met zich meebrengt ook in de toekomst het hoofd te kunnen bieden. Dat doen we overigens wel altijd op vraag van het land waar we mee samenwerken. Het heeft alleen maar zin als adviezen ook lokaal kunnen worden opgepakt en daarom werken we ook altijd met lokale partijen samen.”

"Juist door de gerichtheid op het ‘voorwerk’ vult Nederland een niche."

RWSS en Yangon Flood Model

Twee voorbeelden die het ‘voorwerk’ mooi illustreren zijn de Regional Water Security Study (RWSS), dat is ontwikkeld door een consortium onder leiding van Arcadis, en het Yangon Flood Model (YFM), waarvoor RoyalHaskoningDHV aan de lat stond. Beide projecten richtten zich op het vergroten van het inzicht in het complexe watersysteem door het ontwikkelen van modellen. RWSS voor het rivierensysteem in de regio rond Yangon en het YFM specifiek voor de stad Yangon. Odelinde Nieuwenhuis van RHDHV: “De stad Yangon heeft te kampen met overstromingen, door regenval, maar ook vanuit zee. Om die overstromingsproblematiek beter inzichtelijk te maken hebben we een model gemaakt. Ze wisten wel waar het overstroomt, maar de kennis over hoe dat precies werkt in de verschillende gebieden en hoe je dat kunt beïnvloeden met verschillende maatregelen, ontbrak nog. In feite geeft het model Yangon de handvatten om de problematiek verder aan te pakken. En doordat we als Nederlandse partijen veel van dat voorwerk doen zijn we ook goed in beeld voor het uitvoeren van projecten die daaruit voortvloeien om de waterveiligheid daadwerkelijk te verbeteren.”

Perspectief voor Nederlandse bedrijven

Op de vraag of de Nederlandse watersamenwerking met Myanmar het Nederlandse bedrijfsleven perspectief biedt, zegt Nieuwenhuis: “Voor ons is het zeker belangrijk. Door dit te doen, hebben wij als Nederlandse partijen een kennisbasis waar we mee verder kunnen. Het levert ons een toegevoegde waarde op ten opzichte van andere internationale partijen en los daarvan komt er direct spin-off uit voort, bijvoorbeeld doordat we de vraag krijgen het model ook te maken voor een ander gebied. Het is voor het bedrijfsleven dus gunstig dat we daar een portfolio kunnen opbouwen en meer kans hebben op meer werk. Tegelijkertijd is wat we in Myanmar doen, voor hen ook van grote waarde. We helpen hen ook met het opbouwen van capaciteit. Wat ik echt belangrijk vind, is dat wanneer we vanuit Nederland in een land investeren, we iets moeten brengen waar zo’n land wat aan heeft.”