Vooral het noorden van Chili is extreem droog, vertelt Wendele van der Wiele van Partners voor Water. “Die droogte neemt door de klimaatverandering alleen maar toe. Het gebied waar de pilot zich op richt, is het stroomgebied van de Elqui. Die stroomt vanuit de Andes naar de Grote Oceaan. In de droge periode is er niet veel water. In de natte periode wel, maar dan verdwijnt het feitelijk direct naar zee in, omdat de neerslag niet wordt vastgehouden in de gletsjers of het sneeuwpakket. Er zijn nauwelijks mogelijkheden om het langer vast te houden ten behoeve van de landbouw die in het gebied aanwezig is.” Hans van Duijne van Deltares en projectleider van ‘GIRAgua recharge’, haakt aan: “Het doel van ons GIRAgua-project – waarin zowel Nederlandse bedrijven als Chileense partners samenwerken – is nu juist om te kijken hoe we water wel langer vast kunnen houden, en wel door het ondergronds op te slaan. Soms wel op een diepte van zo’n 200 meter.”

Bluecon is een Nederlands bedrijf dat een heel compacte waterzuiveringsinstallatie heeft ontwikkeld en binnenkort in Chili – overigens niet als onderdeel van het GIRAgua-project – op vier verschillende locaties aan de slag gaat met een demonstratieproject. Eén van die locaties bevindt zich in het gebied waar ook GIRAgua actief is. Paul van de Grift, van Bluecon: “Wereldwijd wordt er buiten de grote steden maar weinig aan waterzuivering gedaan. Dat is een gemiste kans omdat je – zeker in droge gebieden – al het water zou willen benutten dat beschikbaar is; waarom zou je gezuiverd afvalwater niet hergebruiken?” Dat dat niet gebeurt komt omdat grote traditionele zuiveringen vaak niet geschikt zijn voor kleinschalige toepassing op het platteland en in kleine steden en dorpen, maakt Van de Grift duidelijk: “Wij hebben een installatie ontwikkeld die op een simpele manier huishoudelijk afvalwater omzet in herbruikbaar water van goede kwaliteit en bij uitstek geschikt is voor kleinschalige toepassingen. Het gezuiverde water is goed geschikt voor irrigatie, maar ook ondergrondse opslag voor later gebruik is natuurlijk mogelijk. Daarmee past het naadloos in een circulair systeem en sluit het uitstekend aan bij het doel van GIRAgua: efficiënt watergebruik mogelijk maken in een droog ruraal gebied.”

“Om echt op de beschikbaarheid van een ondergrondse watervoorraad te kunnen bouwen en vertrouwen, is het cruciaal om over een goed monitoringssysteem te beschikken”, zegt Van Duijne. “Dat is ook een van de onderdelen waar we in dit project onze pijlen op richten. Monitoring maakt duidelijk hoeveel water waar beschikbaar is. En we kunnen op basis van monitoring modellen maken om te voorspellen wat het effect is van de wateronttrekking van de ene boer op de wateronttrekking van zijn buurman. Pas als je dat inzichtelijk kunt maken – en laat zien dat je model klopt met wat er werkelijk gebeurt – ontstaat vertrouwen dat het ook echt werkt.”