Spring direct naar de hoofdnavigatie of de inhoud

De banden tussen Vietnam en Nederland op het gebied van water werden nauwer aangehaald tijdens de succesvolle Nederlandse handelsmissie van 7 tot en met 12 april 2019 waar premier Mark Rutte, minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat en een groot aantal bedrijven deel van uitmaakten. Robbert Moree, manager van het Delta Team Vietnam, kijkt terug op een vruchtbaar bezoek, voor beide landen én voor de Nederlandse watersector.

Mijlpalen

"Vietnam vooruit helpen op een manier waar Nederlandse bedrijven ook profijt van zouden hebben was een belangrijk thema tijdens de handelsmisse, en ik ben heel tevreden met wat we bereikt hebben. Enkele mijlpalen springen er echt uit. Premier Nguyen Xuan Phuc van Vietnam en de Nederlandse premier Mark Rutte ondertekenden een Memorandum van Overeenstemming voor waterbeheer en voedselveiligheid, gericht op de Mekongdelta. Vietnam zou enorm baat kunnen hebben bij een agrarische transitie, bijvoorbeeld door het afschaffen van het systeem van drie rijstoogsten per jaar. In het verleden oogstten Vietnamese rijstboeren tweemaal per jaar en zetten zij tussen de oogsten hun velden onder water om nieuwe sedimentatie mogelijk te maken. Later werden er dijken gebouwd en nam kunstmest de plaats van sedimentatie in, waardoor drie oogsten per jaar mogelijk werden. Maar per saldo levert dit nauwelijks extra inkomsten voor de boeren op, terwijl het juist tot ernstige verzakking van de bodem in de delta leidt.

"Vietnam vooruit helpen op een manier waar Nederlandse bedrijven ook profijt van zouden hebben was een belangrijk thema tijdens de handelsmissie. "

De halve Mekongdelta zou kunnen verdwijnen

Uit onze modellen is gebleken dat, als er niets verandert, de halve Mekongdelta binnen 70 jaar zou kunnen verdwijnen als gevolg van bodemverzakking. Nu al zakt de bodem enkele centimeters per jaar, en in de toekomst zal de situatie verergeren door de verwachte stijging van de zeespiegel. Deze delta is een van de grootste producenten en exporteurs van rijst van de wereld. En rijst is het belangrijkste gewas van Vietnam. Samenwerking tussen water en landbouw, de zogenaamde water-landbouw-nexus, waarin Lies Janssen van NWP en ik veel energie hebben gestoken, is daarom buitengewoon belangrijk. De strategie omvat ook andere gewassen als zoutbestendige gewassen, waarbij minder chemicaliën gebruikt hoeven te worden, en houdt rekening met alle onderdelen van de waardeketen, logistieke processen na de oogst en merkopbouw.

Een ander gevolg van de missie was het speciale verzoek van de Vietnamese regering om hulp bij het opzetten van een coördinatiecommissie voor de Mekongdelta, de Vietnamese versie van onze Deltacommissie. Deze uit specialisten bestaande commissie zal boven de ministeries geplaatst worden om het besluitvormingsproces te versnellen. Daarnaast is ook hulp gevraagd voor het opzetten van een Deltafinancieringsfonds om het traject van strategische plannen naar daadwerkelijke uitvoering soepel te laten verlopen.

Strategische visie van Partners voor Water

De nieuwe afspraken tussen de twee landen passen in hun jarenlang samenwerking. In oktober 2010 zetten beide landen een strategisch partnerschap op het gebied van aanpassing aan klimaatverandering en waterbeheer op. Eind 2013 onthulden Vietnam en Nederland hun Deltaplan voor de Mekong, een strategische visie voor de delta, gefinancierd door middel van het Partners voor Water-programma. In 2017 presenteerde premier Nguyen Xuan Phuc tijdens de Mekongdelta-conferentie Resolutie 120, waarin hij in principe alle Nederlandse aanbevelingen onderschreef. Natuurlijk resulteerde dit in grotere steun voor de visie de we ontwikkelden.

Implementatie is de volgende uitdaging, waarbij het financieringsfonds behulpzaam kan zijn. En net zo belangrijk: als onderdeel van een programma van de Wereldbank heeft het ministerie van Planning en Investering onlangs Royal HaskoningDHV opgedragen om het eerste geïntegreerde Masterplan voor de Mekongdelta te leveren. Een mooie spin-off van het Partners voor Water-programma.

Focus op drie gebieden

Bestuur, capaciteitsopbouw en het ontwikkelen van pilotprojecten die het goede voorbeeld geven zijn de drie belangrijkste aandachtsgebieden van het Partners voor Water-programma in Vietnam. In het kader van het programma wordt geprobeerd om de best mogelijke condities voor Nederlandse initiatieven en activiteiten te scheppen. Nederlandse waterautoriteiten zijn al bezig met het verbeteren van bestuur en capaciteitsopbouw in en rond Ho Chi Minhstad. Deze aanpak kan over de gehele delta uitgerold worden wanneer Vietnam een partnerland in het Blue Deal-programma wordt. En bovendien kunnen Nederlandse waterbedrijven inspirerende initiatieven in de Mekongdelta ontwikkelen met het WaterWorX-programma.

Pilotprojecten zijn heel belangrijk, omdat de Vietnamezen bewijs willen zien dat iets in de praktijk ook echt werkt. Tegelijkertijd kan het besluitvormingsproces bij politieke en administratieve autoriteiten moeizaam verlopen; het is soms lastig voor ons om met zo’n langzaam systeem te maken te hebben. Maar objectief bezien hebben we eigenlijk heel veel bereikt sinds 2010 en moeten we realistisch blijven. In Nederland waren we ook zes jaar bezig met de voorbereiding voor een nieuw deltaprogramma, en met het implementeren hiervan zijn tientallen jaren gemoeid.

"Pilotprojecten zijn heel belangrijk, omdat de Vietnamezen bewijs willen zien dat iets in de praktijk ook echt werkt."

Nederlandse langetermijnaanpak en betrokkenheid

Het mooie is dat deze initiatieven met elkaar verbonden zijn en elkaar versterken. Je zou je af kunnen vragen hoe we het voor elkaar kregen om, met relatief bescheiden middelen, de belangrijkste wateradviseur van het land te worden. Het antwoord op die vraag is dat we gekozen hebben voor een stapsgewijze aanpak gericht op de lange termijn en steeds onze betrokkenheid zijn blijven tonen. Ook hebben we voorbeelden van de Nederlandse aanpak laten zien die in Nederland met succes uitgevoerd zijn en die een oplossing kunnen zijn voor uitdagingen op het gebied van water in Vietnam. Maar het is ook van belang dat we een soort klik met elkaar hebben: net als de Nederlanders kunnen ook de Vietnamezen direct en recht voor zijn raap zijn.

Vanzelfsprekend zullen we blijven werken aan het verbeteren van de toegankelijkheid van de Vietnamese markt voor buitenlandse bedrijven en het implementeren van strategische plannen. Ondanks alle beperkingen zien we nu dat de markt geleidelijk aan opengesteld wordt. En wanneer dit gebeurt, biedt onze sterke positie duidelijke kansen."