Spring direct naar de hoofdnavigatie of de inhoud
Home Van het dak naar de kraan in Tanzania

VAN HET DAK NAAR DE KRAAN IN TANZANIA

Drinkwater uit regenwater: dat zou best eens dé oplossing kunnen zijn in Tanzania. Met financiële steun van Partners voor Water is een succesvolle haalbaarheidsstudie uitgevoerd door het Consortium Mbinguni Maji (bestaand uit WIC, C4I&S en IHE Delft) en komen er nu vijf pilots, waarvoor Partners voor Water opnieuw financieel bijspringt. De coronacrisis gooide wel roet in het eten, in de vorm van vertraging en hogere kosten.

De drinkwatersituatie in Tanzania is zorgelijk: er liggen in de steden wel leidingnetten, maar die dateren nog uit de koloniale tijd en zijn matig onderhouden, waardoor er veel lekverlies optreedt. Bovendien is een stad als Dar es Salaam inmiddels tien keer zo groot en is het leidingnet onvoldoende meegegroeid. Hetzelfde geldt voor Arusha, waar de pilots worden gehouden. Ook verzilting in de buurt van de zee én fluorverontreiniging vanwege de vulkanische ondergrond zijn serieuze problemen, ook voor water uit putten. En water in flessen is voor het merendeel van de bevolking niet betaalbaar.

Aantrekkelijk alternatief

Drinkwater uit regenwater is daarom een aantrekkelijk alternatief. Sterker, het land heeft een wet die regelt dat bij nieuwbouw regenwater voor drinkwater moet worden gebruikt. De toegepaste techniek, Hemel(s)water van Water Innovation Consulting (WIC) is even eenvoudig als doeltreffend: het water komt van het dak in een tank, en gaat door zwaartekracht (dus zonder benodigde elektriciteit) via een membraanfilter naar een volgende tank eronder. Er zijn geen additieven nodig en er is dus ook geen afval. De techniek werd al positief gewaardeerd bij de Challenge City of the future in 2016, de Herman Wijffels Innovatieprijs 2016 en de Waterinnovatieprijs 2017.

Projectleider Henk Buijtenhek van C4I&S: ‘Voor de haalbaarheidsstudie hebben we gesproken met sleutelfiguren bij overheid en bedrijfsleven en de reactie was: dit is de technologie waarnaar we op zoek zijn. In juni 2019 hebben we op basis van de resultaten uit de haalbaarheidsstudie besloten om bij Partners voor Water een tweede subsidie aan te vragen voor vijf pilots bij een klein ziekenhuis, een school, een kiosk waar water wordt verkocht, een Nederlandse bloemenkweker en het nationale Water Institute waar zo’n 1.500 studenten, leraren en onderzoekers verblijven.

"We hebben een hoge gunfactor omdat de mensen in Tanzania in onze oplossing geloven."

Vertraging door coronacrisis

In januari zijn we er nog geweest voor de opstart-meeting en ik was bezig een tweede bezoek voor te bereiden toen de coronacrisis toesloeg. Daardoor ontstond uiteraard direct vertraging. Ik heb bijvoorbeeld een maand lang geen contact gehad met het Water Institute, het land was op slot. Bovendien was de informatievoorziening zeer beperkt en raadde het ministerie van Buitenlandse Zaken reizen naar Tanzania af. Inmiddels komt de economie weer op gang en is er een begin gemaakt met het bouwen van de installaties op de pilotlocaties. Dat heeft heel wat voeten in de aarde, bijvoorbeeld omdat de membraanfilters door extra kosten vanwege onder meer importheffingen extreem veel duurder zijn geworden. Aan de andere kant hebben we een goed netwerk, plus een lokale consultant en de lokale aannemer die prima werk doen. We hebben een hoge gunfactor omdat de mensen in Tanzania in onze oplossing geloven.’

 

 

Start pilots in oktober

Als alles een beetje voorspoedig loopt, kunnen de pilots in oktober starten. ‘We gaan dan na of we met Mbinguni Maji aan de normen voor drinkwater kunnen voldoen, ook in de klimatologische omstandigheden van Tanzania. De regenval en het feitelijke watergebruik zullen uitwijzen of het systeem het hele jaar door kan worden gebruikt voor het opvangen van regenwater en het leveren van veilig drinkwater. Het overbruggen van droge periodes is een belangrijk issue.

Onderzoek naar opschaling

Tegelijkertijd gaan we na wat er nodig is om op te schalen. We moeten met name op zoek naar manieren om de kosten van de installaties te verlagen. In rurale gebieden is de technologie goed toe te passen (geen energie of infrastructuur nodig) . Daarom zien we toekomst voor individuele huizen, maar ook voor gemeenschappen van een paar honderd mensen, en voor samenwerking met lokale waterbedrijven. En we denken dat het een perfecte oplossing is voor de duizenden scholen en de vele lokale kleine klinieken waar schoon water letterlijk van levensbelang is. Met het demonstratieproject willen we ook nagaan of we tot een voor Tanzania financierbaar en betaalbaar business model kunnen komen. Eind 2021 of begin 2022 weten we hoe het verder gaat.’