Spring direct naar de hoofdnavigatie of de inhoud

Nederland en Egypte, twee deltalanden met veel verschillen. Maar ook met verrassend veel overeenkomsten. Niet voor niets werken de landen al tientallen jaren zeer intensief samen op het gebied van water. Egypte is ook een van de deltalanden ondersteund vanuit het Partners voor Water-programma. Met het uitbreken van de coronacrisis leek heel even het risico te ontstaan dat de samenwerking onder de situatie zou lijden. Maar online gingen de activiteiten onverminderd door. En nu er in november 2020 ook nog een nieuw memorandum van overeenstemming (MoU) is getekend, kan de samenwerking ook de komende jaren weer op volle kracht vooruit.

High-level panel meetings

Piebe Hoeksma is sinds begin 2020 Delta coördinator voor Egypte. “Een interessant jaar om aan zo’n nieuwe klus te beginnen”, merkt hij glimlachend op. “De eerste meeting ging nog live. Daarna werd alles digitaal.” Maar doordat hij daarvoor al enkele jaren op de ambassade in Cairo werkzaam was geweest en daar ook het waterdossier onder zijn hoede had, kon hij toch vrij gemakkelijk zijn nieuwe functie oppakken.

De afgelopen jaren werd de watersamenwerking tussen Egypte en Nederland voor een belangrijk deel bepaald door de jaarlijkse ‘highlevel panel meetings’ die het Nederland-Egypte-Waterpanel organiseert. “Bij deze ontmoetingen zijn de betrokken ministers uit beide landen aanwezig”, vertelt Piebe. “En hoewel ze slechts één keer per jaar plaatsvinden, zijn dit vaak wel de momenten dat plannen en adviezen meteen op het juiste niveau beoordeeld worden en in werking kunnen worden gesteld.”

 

High level panel meeting in 2017 in Egypte.

Samenwerking virtueel voortgezet tijdens corona

Toen de coronacrisis uitbrak werd al gauw duidelijk dat bepaalde zaken niet in dezelfde vorm konden doorgaan. Bezoeken over en weer waren uitgesloten, en de jaarlijkse highlevel expertmeetings moesten worden geannuleerd. Bovendien liep de termijn van de vorige MoU af. “Maar de samenwerking tussen beide landen vindt op heel veel verschillende niveau’s plaats”, benadrukt Piebe. “Daarom besloten we al snel om – in ieder geval op praktisch niveau – de contacten te onderhouden en elkaar over en weer actief op de hoogte te houden van alle ontwikkelingen.”

Vanuit beide landen werden de schouders er extra stevig onder gezet. En het secretariaat, dat vanuit Nederland door het Netherlands Water Partnership (NWP) wordt gevoerd, zorgde ervoor dat er online sessies werden georganiseerd rond de hoofdthema’s die de afgelopen jaren werden gevolgd. Te weten: afvalwater en sanitatie, integrated coastal zone management, en landbouw en water. “Die sessies bleken een gouden greep te zijn”, vindt Piebe. “De virtuele ‘expert round tables’ zijn weliswaar minder gewichtig dan de ontmoetingen met de ministers erbij, maar zeker niet vrijblijvend. Ze boden de gelegenheid om toch in een min of meer formele setting de ontwikkelingen bij te houden en de samenwerking te kunnen continueren.”

Een nieuw memorandum van overeenkomst (MoU)

Om de ministers uit beide landen direct bij de watersamenwerking tussen Egypte en Nederland te kunnen betrekken, is een MoU nodig. “Het is simpelweg de legitieme basis om de samenwerking op het hoogste niveau vorm te kunnen geven”, benadrukt Piebe. Daarom is hij erg opgetogen dat er nu, in november 2020, opnieuw een MoU is getekend. Ministeriële betrokkenheid helpt om sneller te kunnen schakelen en om adviezen op het juiste niveau te kunnen agenderen. Piebe: “Als je een advies overbrengt over hoe om te gaan met waterzuivering en bijkomende financiële vraagstukken, dan is de stap naar uitvoering een stuk kleiner als de ministers erbij zitten en er goedkeuring aan geven.”

Samenwerking weer naar het hoogste niveau

Inmiddels zijn er twee virtuele ‘expert round tables’ georganiseerd. De eerste, over afvalwater en sanitatie, vond plaats in juli 2020. Belangrijke thema’s waren onder andere de Egyptische interesse in de zogenaamde Nereda-technologie voor waterzuivering van Royal HaskoningDHV. Maar ook de samenwerking van onder andere Mott Macdonald en NGO Dorcas met hun Egyptische partners kwam aan de orde. De tweede sessie vond plaats in oktober 2020, tijdens de Cairo Water Week. Centraal stonden de ontwikkelingen rondom Integrated Coastal Zone Management (ICMZ). Belangrijke onderwerpen waren klimaatadaptatie, zoutwater-infiltratie, urban resilience, en integraal kustbeheer met daarbij ook aandacht voor de aanleg van waterzuiverings- en ontziltingsinstallaties.

Ontmoeting met de Egyptische minister van watermanagement en irrigatie tijdens de Caïro Water Week 2019.

“De derde sessie, over water en landbouw, wilden we eigenlijk ook nog dit jaar organiseren”, vertelt Piebe. “Maar nu we net het gloednieuwe MoU getekend hebben, hebben we de voorkeur om komend jaar weer panel meetings te organiseren. Hopelijk ook weer met de ministers erbij.” Tot die tijd is de agenda overigens goed gevuld. We starten diverse nieuwe projecten en daarnaast neemt Egypte deel aan de Climate Adaptation Summit in januari 2021, in Nederland. Er zijn plannen om in de marge van dit evenement ook een Egyptisch-Nederlandse waterontmoeting te organiseren. En daarnaast hopen we de platformbijeenkomsten weer te organiseren. Mogelijk met een kennismaking met de nieuwe collega’s op de Nederlandse ambassade in Cairo.

Daarnaast kunnen Nederlandse waterbedrijven tot 19 januari 2021 reageren op een nieuwe aanbesteding voor ‘technische assistentie voor remote sensing en geo data voor de Nijldelta in Egypte’.

Gelijkwaardige relatie

Het is al meer dan 40 jaar duidelijk dat Egypte en Nederland elkaars inbreng erg waarderen. En dat is tijdens de coronacrisis opnieuw gebleken met het voortzetten van de samenwerking en de contacten. “Bij heel veel watervraagstukken waarmee Egypte te maken krijgt, kijken ze vaak als eerste naar Nederland”, vertelt Piebe. “Dat komt natuurlijk ook doordat we al sinds 1976 nauw betrokken zijn bij de waterontwikkelingen in het land. De Nederlandse expertise wordt traditioneel gezien als state-of-the-art, en dat biedt ook in de nabije toekomst weer veel nieuwe kansen voor bedrijven uit alle geledingen van de Nederlandse watersector.”

“Maar andersom is er voor Nederland ook heel veel te leren van een land als Egypte”, voegt Piebe eraan toe. “Droogte, hoe ga je daarmee om? In Nederland een relatief nieuwe uitdaging, voor landen in de MENA-regio een bekend probleem. Maar ook op het gebied van zilte landbouw. Natuurlijk hebben we als land daar ook heel veel kennis van, en die kennis wordt nu ook toegepast in Egypte. Maar de daadwerkelijke leerervaringen ter plekke, aangevuld met de lokale praktijken en kennis, dat is weer immens waardevol voor onze Nederlandse partners.”

Kennis, oplossingen en business

Omdat zowel Egypte als Nederland in hun rivierdeltagebieden te maken krijgen met steeds hevigere gevolgen van klimaatverandering, is er in de nieuwe overeenkomst extra aandacht gekomen voor klimaatadaptatie. “We hebben steeds meer met vergelijkbare uitdagingen te kampen”, zegt Piebe. “Maar met die uitdagingen onstaan er ook nieuwe kansen. En met het MoU is de poort opengezet om ook de komende jaren weer – op alle niveaus – te werken aan vruchtbare kennisuitwisseling, slimme klimaatoplossingen en nieuwe business opportunities.”